ΚΑΠ – Καρδιαγγειακές παθήσεις
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις (ΚΑΠ) είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου στην Ευρώπη, με τις αθηροσκληρωτικές παθήσεις – ειδικά τη στεφανιαία νόσο – να έχουν το προβάδισμα. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται το κάπνισμα, η υψηλή χοληστερόλη, η παχυσαρκία, η υπέρταση και ο διαβήτης, καθώς και το άγχος και η έλλειψη άσκησης.
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι διαταραχές που αφορούν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Περιλαμβάνουν αθηροσκληρωτικές παθήσεις, στις οποίες τα αιμοφόρα αγγεία αποφράσσονται σταδιακά από λιπώδεις εναποθέσεις που ονομάζονται πλάκες. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αθηροσκληρωτικών παθήσεων, σύμφωνα με τους οποίους αποφράσσονται τα αιμοφόρα αγγεία.
- Η στεφανιαία νόσος – όπως η καρδιακή προσβολή – επηρεάζει τις στεφανιαίες αρτηρίες, οι οποίες παρέχουν αίμα στην καρδιά.
- Η εγκεφαλοαγγειακή νόσος – όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο – επηρεάζει τα αγγεία που παρέχουν αίμα στον εγκέφαλο.
- Η περιφερική αρτηριακή νόσος επηρεάζει τα αγγεία που παρέχουν αίμα στα πόδια.
- Άλλοι τύποι ΚΑΠ περιλαμβάνουν την καρδιακή ανεπάρκεια (στην οποία η καρδιά δεν είναι σε θέση να αντλήσει αίμα σωστά), βαλβιδικές ασθένειες της καρδιάς και ασθένειες του καρδιακού μυός.
Ορισμός
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις περιλαμβάνουν τις ακόλουθες αθηροσκληρωτικές παθήσεις: στεφανιαία νόσο (καρδιακή προσβολή), αγγειοεγκεφαλική νόσο (εγκεφαλικό επεισόδιο) και περιφερική αρτηριακή νόσο που επηρεάζει τα πόδια.
Η αθηροσκλήρωση είναι μια νόσος που προκαλείται κυρίως από τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, ειδικά από την «κακή» LDL χοληστερόλη. Η χοληστερόλη συσσωρεύεται στο τοίχωμα των αιμοφόρων αγγείων, προκαλώντας φλεγμονή και συσσώρευση πλακών που μπορεί να στενέψουν τα αγγεία. Όσο πιο στενά είναι τα αγγεία, τόσο λιγότερο αίμα μπορεί να ρέει. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διαλείποντα πόνο στα πόδια ενώ περπατάτε αν επηρεάζονται οι αρτηρίες των ποδιών. Όταν τα αγγεία που τροφοδοτούν την καρδιά με αίμα στενεύουν, αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος, σφίξιμο ή δυσφορία – που ονομάζεται στηθάγχη. Εάν τα αγγεία που τροφοδοτούν την καρδιά στενέψουν πολύ ή αποφραχθούν πλήρως με πλάκες, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή (έμφραγμα του μυοκαρδίου).
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν με επιλογές υγιεινού τρόπου ζωής, φάρμακα ή/και χειρουργική επέμβαση.
Συχνότητα
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις (ΚΑΠ) είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου στην Ευρώπη, με τις αθηροσκληρωτικές παθήσεις – ειδικά τη στεφανιαία νόσο – να έχουν το προβάδισμα. Αυτό αντιστοιχεί στο 45% όλων των θανάτων. Η καρδιαγγειακή πάθηση προκαλεί το 49% των θανάτων στις γυναίκες και το 40% των θανάτων στους άνδρες. Η στεφανιαία καρδιακή νόσος (ΣΚΝ, κυρίως καρδιακή προσβολή) και η αγγειοεγκεφαλική νόσος (κυρίως εγκεφαλικό επεισόδιο) είναι οι πιο συνηθισμένες αιτίες καρδιαγγειακού θανάτου. Η ΣΚΝ προκαλεί 1,8 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, που αντιστοιχούν σε έναν στους πέντε από όλους τους θανάτους.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην εμφάνιση ΚΑΠ. Τα τελευταία 10 χρόνια, οι ΚΑΠ έχουν μειωθεί ραγδαία σε ολόκληρη σχεδόν τη Δυτική Ευρώπη, με μείωση έως και 30–50% σε ορισμένες χώρες. Σήμερα, το συνολικό βάρος των ΚΑΠ είναι μεγαλύτερο στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες έχουν υψηλότερη θνησιμότητα και νοσηρότητα. Η προηγούμενη κλίση Βορρά-Νότου έχει μειωθεί.
Η μείωση των ΚΠΑ παρατηρείται τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού οφείλεται στην καλύτερη πρόληψη των ΚΑΠ μέσω της μείωσης των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου σε υγιή άτομα και σε ασθενείς με ΚΑΠ.
Ωστόσο, δεν παρουσιάζουν όλοι οι παράγοντες κινδύνου ευνοϊκή τάση. Ενώ τα ποσοστά καπνίσματος και τα επίπεδα χοληστερόλης έχουν μειωθεί, η παχυσαρκία και ο διαβήτης αυξάνονται και μπορεί να σταματήσουν τη μείωση της ΚΑΠ. Οι ψυχοκοινωνικές πιέσεις, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και η εξουθένωση, αναγνωρίζονται πλέον ως σημαντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση και την πρόγνωση της ΚΑΠ και δεν μειώνονται.
Η ΚΑΠ μπορεί να αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό: η εξάλειψη των συμπεριφορών κινδύνου για την υγεία θα απέτρεπε τουλάχιστον το 80% των ΚΑΠ.
Ως εκ τούτου, ο σημαντικότερος τρόπος για την καταπολέμηση της ΚΑΠ είναι η πρόληψη, δηλαδή η διακοπή των πρώτων και των επακόλουθων επεισοδίων. Ένας στους πέντε ασθενείς με καρδιακή προσβολή παθαίνει δεύτερη καρδιακή προσβολή εντός του πρώτου έτους. Οι επαγγελματίες υγείας και οι ασθενείς μπορούν να συνεργαστούν για την πρόληψη του πρώτου και του δεύτερου επεισοδίου. Για παράδειγμα, πολλοί ασθενείς με καρδιακή προσβολή έχουν μη διαγνωσμένο διαβήτη, ο οποίος, εάν βρεθεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως, θα μπορούσε να αποτρέψει την καρδιακή προσβολή.
Μάθετε ποια μέτρα μπορείτε να λάβετε για την πρόληψη της ΚΑΠ και τι μπορείτε να επιτύχετε μαζί με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές σας.
