Jak działają leki, które ci przepisano?
Po zawale serca najważniejszym celem jest zapobieżenie kolejnemu zawałowi. Jeśli po zawale wydajność pompowania serca jest ograniczona, drugim celem jest jej poprawa. Kluczem do sukcesu jest ścisła kontrola czynników ryzyka, między innymi ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu i cukru, palenia tytoniu i innych nawyków związanych ze stylem życia. Leczenie farmakologiczne to jeden z fundamentów skutecznego zarządzania czynnikami ryzyka oraz zapobiegania nowym zawałom serca.
Leki rozrzedzające krew
Po zawale serca konieczne jest przyjmowanie leków przeciwpłytkowych. Zapobiegają one tworzeniu się nowych zakrzepów w tętnicach wieńcowych lub w stentach (rurkach umieszczonych w zablokowanej tętnicy w celu przywrócenia przepływu krwi). Zazwyczaj pacjentowi zaleca się przyjmowanie niskiej dawki aspiryny (od 75 do 100 mg/dobę) do końca życia, a dodatkowo przez kilka miesięcy również inhibitora P2Y12 (tikagreloru, prasugrelu lub klopidogrelu). Ponieważ podstawowym zadaniem leków przeciwpłytkowych jest hamowanie tworzenia się zakrzepów, zwiększają one ryzyko krwawienia. Zalety ich stosowania przeważają jednak znacząco nad potencjalnym ryzykiem. Niezwykle ważne jest, aby nie przerywać przyjmowania tych leków nawet na jeden dzień, chyba że na zalecenie kardiologa. Jeśli u pacjenta występuje również migotanie przedsionków, zamiast leku przeciwpłytkowego kardiolog może przepisać inny lek rozrzedzający krew (doustny lek przeciwzakrzepowy).
Inhibitory pompy protonowej
Jeśli istnieje wysokie ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego, kardiolog lub lekarz rodzinny może przepisać inhibitor pompy protonowej w celu ochrony żołądka podczas przyjmowania dwóch leków rozrzedzających krew.
Leki obniżające poziom cholesterolu
Aby spowolnić rozwój miażdżycy, należy obniżyć poziom cholesterolu o co najmniej o 50%, a docelowe stężenie cholesterolu LDL powinno być niższe niż 55 mg/dl (<1,4 mmol/l). Do tego celu najlepiej nadają się statyny. Statyny zmniejszają produkcję cholesterolu w wątrobie oraz liczbę blaszek miażdżycowych w tętnicach i obniżają ryzyko kolejnego zawału serca. Możliwe efekty uboczne obejmują bóle mięśni i zwiększenie poziomu enzymów wątrobowych we krwi, ale zazwyczaj są one łagodne i łatwe do opanowania. Mimo negatywnych historii na temat leczenia statynami, które pojawiały się w wiadomościach, należy pamiętać, że przerwanie leczenia statynami zdecydowanie zwiększa ryzyko kolejnego zawału serca. W niektórych przypadkach kardiolog może zdecydować o dodaniu do statyn ezetymibu, który hamuje wchłanianie cholesterolu przez jelita i w ten sposób powoduje dalsze obniżenie jego stężenia. Jeśli poziom cholesterolu jest bardzo wysoki lub jeżeli nie tolerujesz leczenia statynami, kardiolog może przepisać ci kwas bempediowy, będący nowym lekiem spowalniającym wytwarzanie cholesterolu w wątrobie. Innym rozwiązaniem jest inhibitor PCSK9 albo Inclisiran w postaci zastrzyków, które zwiększają rozkład cholesterolu LDL w wątrobie.
Beta blokery
Beta blokery chronią serce przed szkodliwym działaniem adrenaliny. Obniżają tętno, ciśnienie krwi i zużycie tlenu przez serce. Jeśli wydajność pompowania serca jest ograniczona, pomagają one zapobiec dalszemu pogorszeniu. W przypadku zbyt mocnego obniżenia tętna mogą wystąpić zawroty głowy. Do częstych dodatkowych działań niepożądanych należą bóle głowy, zimne dłonie i stopy, zmęczenie i problemy ze snem. Różne beta blokery mają różne działania uboczne, dlatego aby znaleźć odpowiedni dla siebie lek, należy skonsultować się z kardiologiem.
Inhibitory ACE i antagoniści receptora angiotensyny (ARB)
Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE) zmniejszają wytwarzanie angiotensyny II, enzymu zwężającego naczynia krwionośne, natomiast antagoniści receptora angiotensyny (ARB) hamują jego działanie. Efekty te pomagają w rozszerzaniu i rozkurczaniu naczyń, poprawiając przepływ krwi i obniżając jej ciśnienie. Ponadto leki te poprawiają wydajność pompowania serca, jeśli została ona ograniczona przez zawał. Najczęstszym działaniem ubocznym inhibitorów ACE jest suchy kaszel, który może być bodźcem do przejścia na ARB. Po osiągnięciu prawidłowego ciśnienia krwi dawka inhibitora ACE lub ARB musi zostać zmodyfikowana.
MRA
Antagonisty receptora mineralokortykoidowego (MRA), w tym spironolakton i eplerenon, można stosować dodatkowo do beta blokerów i inhibitorów ACE, jeśli po zawale serca wydajność pompowania tego narządu jest ograniczona. MRA to słabe leki moczopędne, które pomagają organizmowi wyeliminować nadmiar płynu. Obniżają również ciśnienie krwi. Możliwe działania niepożądane spironolaktonu to zwiększenie stężenia potasu w surowicy i ginekomastia (powiększenie piersi u mężczyzn). Ten ostatni objaw powinien być bodźcem do przejścia na eplerenon, który nie powoduje tego efektu ubocznego.
Lekarz może przepisać także dodatkowe leki w zależności od innych występujących u pacjenta schorzeń, np. cukrzycy, choroby nerek czy otyłości.
